از آنجایی که امروزه آسانسور یکی از قطعات مکانیکی پرکاربرد در زندگی افراد می باشد بایستی افراد با تاریخچه و روند تکامل آسانسور آشنا باشند. این آشنایی با تاریخچه این قطعه به افراد کمک زیادی در استفاده درست و انتخاب مناسب این وسیله برای مکان های مختلف می کند. آسانسور گونه ای از ماشین های ساخته شده توسط انسان ها می باشد و مانند دیگر اختراعات بشری سیر تکاملی متنوع و تدریجی را پشت سر گذاشته است تا به گونه اموروزی تبدیل شده است که در مکان های مختلف اداری و آپارتمانی تفریحی و سایر موارد مورد استفاده قرار می گیرد و کار حمل و نقل افراد و اشیا را آسان کرده است.
آسانسور چیست؟
پیش از آشنایی با روند تکامل آسانسور بایستی با این وسیله به خوبی آشنا باشید و بدانید که آسانسور کلمه ای فرانسوی است که به آن بالابر هم می گویند یک اتاقک متحرک می باشد که کار حمل و نقل افراد و اشیا از طبقه ای به طبقه دیگر را انجام می دهد و یکی از وسایل اصلی برای حمل و نقل عمودی بار و افراد در مکان های مختلف تجاری، ادارای، مسکونی و سایر موارد می باشد. این نوع از ماشین از ماشین های ساده می باشد که به جوامع بشری خدمات زیادی کرده است.
همان طور که می دانید در روند تکامل اسانسور به مرور با رشد و توسعه اقتصادی و تمدنی کشورهای مختلف و همکاری آن ها با یکدیگر به مرور سیستم حمل و نقل و جا به جایی اشیا و افراد به صورت عمودی رشد و گسترش یافت. پایه گذار آسانسورهای مدرن و امروزی که در مکان های مختلف قابل مشاهده و استفاده می باشد را ریاضی دان بزرگ اتوود دانسته اند و اساسا آسانسور برای امکان جا به جایی آسان تر و سریع تر در مکان هایی که ارتفاع زیاد و پله های زیادی دارند طراحی شده است.
تاریخچه آسانسور
آنچه که در شکل گیری تاریخچه و روند تکامل آسانسور مهم بوده است و افراد را به ساخت چنین وسیله ای ترغیب کرده است احساس نیاز افراد به جا به جایی افقی خود و بارهای خود توسط یک ابزار قدرتمند و ایمن بود. در گذشته انسان ها از چرخ و قرقره برای جا به جایی وسایل مختلف استفاده می کردند و همین از جمله دلایل شکل گیری آسانسور در مراحل بعدی بود. از جمله قدیمی ترین عکس های متعلق به آسانسور را می توان متعلق به آثار ویتروس معمار رومی دانست که ساخت این وسیله 200 سال قبل از میلاد انجام شده است. این نوع از آسانسورهای اولیه دارای اتاقکی در حکم کابین آسانسور می باشد که با طناب به کمک نیروی حیوانات جا به جا می شود.
در روند تکامل آسانسور اولین گونه از آسانسور که کار حمل و نقل افراد را بر عهده داشت به دستور لویی شانزدهم ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت. نام این آسانسور صندلی پرواز بود. آسانسورها به مرور تنها برای جا به جایی افراد مورد استفاده قرار نگرفتند و بعدتر برای حمل و نقل چوب و زغال سنگ و سایر موارد هم مورد استفاده قرار گرفتند و تبدیل به آسانسورهای کابلی امروزی شدند. این نوع آسانسورها را با الهام از ماشین اتوود طراحی و به بازار عرضه کردند. علاوه بر همه موارد گفته شده آسانسورها به مرور اهمیت بیشتری یافتند و بر جنبه های مختلف زندگی انسان ها تاثیر گذاشتند.
عمومیت یافتن استفاده از آسانسور
در روند تکامل آسانسور نظرات مختلفی درباره استفاده یا عدم استفاده از آن در نزد مردم رواج داشت و اصلی ترین دلیل مخالفت افراد با این وسیله و عدم استفاده زیاد از آن این بود که احتمال سقوط آسانسور بالا می باشد برای حل این مشکل در سال 1852 فردی به نام الیشا اوتیس یک آسانسور با امنیت بالا را معرفی کرد که اگر کابل قطع شود مانع از سقوط این وسیله می شود. او برای اثبات امنیت آسانسور خود آن را در یک نمایشگاه در نیویورک آزمایش کردو خودش سوار آسانسور شد. اختراع اوتیس امنیت آسانسورهای کابلی را بالا برد و بعدها منجر به نصب اولین آسانسور مسافربری شد.
ورود آسانسور در ایران
تاریخچه ورود آسانسور به ایران مربوط به دوره ناصرالدین شاه می باشد. ناصرالدین شاه با سفر به خارج و مشاهده این وسیله پس از بازگشت به ایران دستور داد در کاخ گلستان آسانسور نصب کنند به مرور و با طول روند تکامل اسانسور بعدها در دوران احمدشاه قاجار از این وسیله در پالایشگاه ابادان استفاده شد هر چند که امروز آن آسانسورهای قدیمی جایی در بین آسانسورهای صنعتی و پیشرفته امروزی ندارند. اگرچه آسانسور در زمان قاجار و ناصرالدین شاه وارد ایران شد اما حدود 80 سال پیش و در زمان پهلوی اول با رونق گرفتن ساخت و ساز و نصب این وسیله در مکان های مختلفی مانند باشگاه افسران و سایر مکان ها آسانسور شکل صنعتی و پیشرفته به خود گرفت.
سال های رشد و اوج گرفتن روند تکامل آسانسور در ایران را می توان مربوط به سال های 1335 به بعد دانست و دلیل آن هم رونق آپارتمان سازی و ساختمان سازی به شکل امروزی دانست. در اوایل ورود آسانسور به ایران این قطعه و تجهیزات مختلف سازنده ی آن به صورت کامل از خارج از کشور وارد ایران می شد که به تدریج شرکت های داخلی اقدام به ساخت و مونتاژ این وسیله و قطعات آن در داخل کشور افتادند و در سال 1345 اولین کارگاه تولید درب و کابین آسانسور توسط فردی به نام اوکسن الکسانی با تقلید از روی درب و کابین شرکت های خارجی به وجود آمد و شروع به فعالیت در این زمینه کرد.
اولین کارخانه ساخت آسانسور در ایران
از آنجایی که در سال 1345 آپارتمان سازی و شهرک سازی در ایران به شکل مدرن گسترش یافت وزارت مسکن و شهرسازی طرحی مربوط به ساخت شهرک در اطراف شهرهای بزرگ تصویب کرد و همین امر هم باعث شکل گیری و تاسیس کارخانه آسانسورسازی در ایران شد. اولین کارخانه ساخت آسانسور در ایران در سال 1350 شروع به فعالیت کرد و نام این کارخانه ایران شیندلر بود و توان ساخت چهارصد دستگاه آسانسور تحت لیسانس شیندلر سوییس را دارا بود و اولین کارخانه در ایران که کار ساخت قطعات آسانسور را بر عهده داشت هم تسلا-ایران بود. روند تکامل آسانسور در ایران به همین دو کارخانه محدود نماند و بعدها به شهرهای دیگر و با تجهیزات بهتر هم منتقل شد.
بنابر آنچه در رابطه با روند تکامل آسانسور در ایران وجود دارد در سال 1354 کارخانه آسانسور و پله برقی ایران در ابهر شروع به کار کرد و زیر نظر لیسانس هاوس هان آلمان به فعالیت خود ادامه داد. ساخت آسانسور نه فقط مربوط به شرکت ها و موسسات داخلی و ایرانی ها بود بلکه شرکت های خارجی مانند اوتیس آمریکا نیز مایل به انجام فعالیت در این زمینه در ایران بودند. این دوران به دوران رونق و شکوفایی صنعت آسانسورسازی در ایران مشهور می باشد. در ادامه درباره تغییر و تحولاتی که در صنعت آسانسورسازی در دوران انقلاب اسلامی رخ داد توضیح می دهیم.
صنعت آسانسورسازی در ایران پس از انقلاب اسلامی
در روند تکامل آسانسور در ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی شرکت ها و کارشناسان و متخصصان خارجی در زمینه آسانسورسازی از ایران خارج شدند و به دنبال آن با انواع تحریم های اقتصادی ایران و بسته شدن فضای واردات بسیاری از شرکت ها تعطیل و ورشکسته شدند و عده ای از شرکت ها که سهام آن ها متعلق به بانک ها بود هم مصادره شدند. اوج بحران در زمینه آسانسورسازی در سال 1359 و شروع جنگ ایران و عراق بود که با تعطیل آپارتمان سازی صنعت ساخت آسانسور هم دچار مشکل شد. البته پس از پایان جنگ این صنعت بار دیگر رونق و جان دوباره ای گرفت.
انواع آسانسور
در روند تکامل آسانسور بایستی بدانید که آسانسورها بر اساس نحوه اعمال نیروی محرکه به کابین به چهار دسته مختلف از جمله آسانسورهای کششی، هیدرولیک، وینچی و مغناطیسی تقسیم می شوند. آسانسورهای کششی دارای یک موتور الکتریکی که بالای چاه آسانسور قرار دارد. این مدل از آسانسورها با وجود نیروی اصطکاک بین سیم بکسل و فلکه کشش موتور کار می کند. گونه دیگری از آسانسورها، آسانسور هیدرولیکی می باشد که در آپارتمان ها و منازل مسکونی کاربرد زیادی دارند و دلیل آن هم نرمی حرکت و استهلاک کم و عیب یابی و تعمیر آسان و زیبایی و سایر موارد می باشد. البته از آسانسور هیدرولیک نه فقط برای حمل و نقل افراد که در جا به جایی اشیای سنگین هم استفاده می شود.
همانطور که می دانید سیر و روند تکامل آسانسور باعث شده است امروزه انواع مختلفی از آسانسور در بازار با کرکردهای متنوع وجود داشته باشد. یکی از مدل های مختلف آسانسور، آسانسور وینچی می باشد. آسانسورهای کاگاهی مدل دیگری از آسانسورها می باشند که قابلیت کار تا ارتفاع بیشتر از 500 متر را هم دارند و وزنی نزدیک به 1/5 تا 2 را هم تحمل می کنند. این نوع آسانسور هم افراد و هم مصالح و بار را جا به جا می کنند. مدل دیگر آسانسورها شامل آسانسور مغناطیسی می باشد که امنیت بیشتری از آسانسورهای معمولی دارند ولی قیمت آن ها گران تر می باشد.
تقسیم بندی آسانسورها
در مطالعه تاریخچه و روند تکامل آسانسور ها بایستی بدانید که امروزه انواع آسانسور با کارایی های مختلف در حال ساخت و ارائه به بازار می باشد. شناخت مدل های مختلف اسانسور و کارایی آن ها به افراد در انتخاب درست آسانسور با توجه به کارایی که از آسانسور توقع دارند کمک زیادی می کند. یکی از مدل های آسانسور، آسانسورهای مسافربری می باشد که کار آن جا به جایی مسافران به صورت عمودی است و قابلیت های مختلفی مانند بلندگو پخش موسیقی، نمایش تلویزیون و سایر موارد می باشد. گونه دیگری از آسانسورها آسانسور باربری می باشد که وظیفه حمل بار و کالاهای سنگین را بر عهده دارند و ظرفیت آن ها بیشتر و بالاتر از ظرفیت آسانسور مسافربری می باشد.
در رابطه با روند شکل گیری و روند تکامل آسانسور بایستی بدانید آسانسورهای پیاده رو از دیگر مدل های آسانسورهای موجود در بازار می باشد که شباهت هایی به آسانسورهای باریری دارد و هر دو برای حمل و نقل اشیای سنگین استفاده می شوند. آسانسور طبقاتی هم از دیگر مدل های آسانسورهای موجود در بازار می باشد و دارای چهار دستگاه آسانسور می باشدکه می تواند کل هنرمندان و ارکسترها را در خود جا دهد.
مراقبت از آسانسور
حالا که با روند تکامل آسانسور در ایران و جهان آشنا شدید بایستی بدانید که آسانسورهای امروزی از آن جهت که پیشرفت زیادی کرده اند و شکل تکامل یافته ای به خود گرفته اند نیاز به مراقبت های اصولی و استاندارد دارد تا دچار مشکلات و خرابی های بزرگ نشوند و افراد بتوانند از آن ها برای استفاده از مقاصد مختلف و حمل و نقل بار و اشیا کمک بگیرند. آسانسورهای امروزی از فطعات مختلفی ساخته شده اند که بایستی برای اینکه یک آسانسور خوب و با کیفیت داشته باشید این قطعات سازنده آسانسور اصل و استاندارد باشد. از آنجایی که آسانسور یک قطعه مهم می باشد و کار حمل و نقل و جا به جایی را آسان کرده است بایستی در مراقبت آن تمامی نکات لازم را رعایت کرد.
همان طور که دانستید آسانسور شامل انواع مختلفی می باشد که هر کدام کارایی متنوعی بر عهده دارند. در جهت نگهداری از آسانسورها بایستی آن ها را به طور کامل و مرتب توسط یک کارشناس و متخصص با دانش مورد سرویس دائمی قرار داد تا از بروز مشکلات هولناک که آسیب بزرگی به آسانسور می زند و احتمال تعویض آسانسور و پرداخت پول زیاد را افزایش می دهد جلوگیری کرد. نکات لازم در زمینه مراقبت از آسانسور با وجود روند تکامل آسانسور به مرور تغییر یافته است.
سخن پایانی
ما درباره تاریخچه و روند تکامل آسانسور از گذشته تا به امروز صحبت کردیم و گفتیم که آسانسور به انواع مختلفی تقسیم می شود. روند تکامل آسانسور در ایران از زمان ناصرالدین شاه که آسانسور به ایران آورده شد بر می گردد و در دوران پهلوی با ورود شرکت های خارجی و ایرانی که کار صنعت آسانسورسازی را انجام می دادند به اوج خود رسید هر چند که پس از انقلاب اسلامی و با وقوع جنگ صنعت آسانسورسازی دچار بحران و وقفه شد. برای دریافت خدمات مربوط به آسانسور می توانید به مجموعه صنعتی کابین پلاس که سایقه و اعتبار لازم و کافی در این زمینه را دارد مراجعه کنید.